آلبوم بیداد ، پرویز مشکاتیان ، محمد رضا شجریان

بیداد شجریان ، آلبوم بیداد ، محمد رضا شجریان  ، بیداد شجریان ، محمد رضا شجریان  ، بیداد شجریان ، محمد رضا شجریان ، بیداد شجریان ، پرویز مشکاتیان ، محمد رضا شجریان ایراندخت 

 

زنده یاد استاد «پرویز مشکاتیان»، متولد سال 1334 در نیشابور و متوفی به سال 1388 در تهران، یکی از بزرگترین آهنگسازان معاصر ایران است آهنگساز این اثر می باشد . ایراندخت 

محمدرضا شجریان (زادهٔ ۱ مهر ۱۳۱۹ در مشهد) موسیقی‌دان، آهنگساز، و خواننده اهل ایران و نامزد ۲ جایزه گرمی است.

آلبوم بیداد

در میانه دهه 60 شمسی که ایران همچنان درگیر جنگ بود و مردم برای تامین نیازهای اولیه زندگی تلاش می‌کردند، هنرمندانی از همین کشور و در همین شرایط دست به تولید اثری ردند که در تاریخ موسیقی ایران ثبت شد.  ایراندخت 

بیداد یکی از آثار مهم و تاثیرگزار موسیقی کلاسیک ایرانی است. این آلبوم در سال ۱۳۶۴ با همکاری محمدرضا شجریان و پرویز مشکاتیان تولید شده است. بیداد اولین آلبومی است که توسط موسسه دل‌آواز منتشر شده است.

در آلبوم «بیداد»، او از اشعار «حافظ» و «سعدی» بهره برده است. «بیداد» نام یکی از گوشه‌های دستگاه همایون است که نیمه ابتدایی این آلبوم نیز در همین دستگاه نوشته شده و در نیمه دوم، موسیقی در دستگاه «همایون» و «شور» قرار دارد. ایراندخت 

قطعه «بیداد» که در آلبوم با نام «مقدمه» ارائه شده،‌ یکی از فاخرترین آثار بی‌کلام ایرانی است. این اثر از همنوازی ارکستر سازهای ایرانی تشکیل شده که با ریتمی آرام آغاز و پس از تثبیت فضا، به موسیقی ضربی پیوسته و پس از آن در انتهای اثر ریتم به اوج رسیده و قطعه به پایان می‌رسد. این اثر را از نظر دقت آهنگسازی، فرم و عظمت هارمونی می‌توان با سمفونی‌های موسیقی غربی مقایسه کرد. ایراندخت 

«بیداد» را می‌توان به دوبخش اصلی تقسیم کرد. بخش اول که توسط مشکاتیان ساخته شده و توسط گروه عارف اجرا شده و خوانندۀ اثر محمدرضا شجریان است.

بخش دوم نیز ساز و آوازی است که به صورت خصوصی، پیش‌تر از آن ضبط شده بود. هر دو بخش در دستگاه همایون هستند. ایراندخت 

«بیداد» اثری است که در زمان خود بیداد کرد و برای علاقه‌مندان موسیقی ایرانی کهنه نمی‌شود. اگر هنوز این آلبوم را نشنیده‌اید فرصت یک تجربه دلشین پیش روی شماست.

آواز ياران را چه شد؟

غزل حافظ

  1 یاری اندر کس نمی بینم یاران را چه شد؟

                                          دوستی کی آخر آمد؟ دوستداران را چه شد؟

جمله اول بیدادایراندخت 

2 آب حیوان تیره گون شد خضر فرخ پی کجاست؟

                                          خون چکید از شاخ گل، ابر بهاران را چه شد؟

جمله دوم بیداد

3 کس نمی گوید که یاری داشت حق دوستی

                                          حق شناسان را چه حال افتاد، یاران را چه شد؟

اشاره به عراق و بیات راجع

4 لعلی از کان مروت برنیامد، سال هاستایراندخت 

                                          تابش خورشید و سعی باد و باران را چه شد؟

عشاق

5 شهر یاران بود و خاک مهربانان این دیار

                                          مهربانی کی سر آمد؟ شهریاران را چه شد؟

ایراندخت عشاق و قرچه

7 گوی توفیق و کرامت در میان افکنده­اند

                                          کس به میدان در نیامد، سواران را چه شد؟

جمله اول شوشتری

6 صد هزاران گل شکفت و بانگ مرغی برنخاست

                                          عندلیبان را چه پیش آمد؟ هَزاران را چه شد؟

جمله دوم عشاق فرود به بیداد وشوشتری

8 زهره سازی خوش نمی سازد، مگر عودش بسوخت؟ ایراندخت 

                                          کس ندارد ذوق مستی، میگساران را چه شد؟

جمله دوم شوشتری

9 حافظ! اسرار الهی کس نمی داند خموش

                                          از که می پرسی که دور روزگاران را چه شد؟

شوشتری فرود به همایون

ﺗﺼﻨﻴﻒ ﻳﺎﺩ ﺑﺎﺩ: ایراندخت 

ﻛﻼﻡ: ﺣﺎﻓﻆ

ﺭﻭﺯ ﻭﺻﻞ ﺩﻭﺳﺘﺪﺍﺭﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﺑﺎﺩ 

                                             ‫ﻳﺎﺩ ﺑﺎﺩ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﺑﺎﺩ

ﻛﺎﻣﻢ ﺍﺯ ﺗﻠﺨﻲ ﻏﻢ ﭼﻮﻥ ﺯﻫﺮ ﮔﺸﺖ

                                         ‫ﺑﺎﻧﮓ ﻧﻮﺵ ﺷﺎﺩﺧﻮﺍﺭﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﺑﺎﺩ

ﮔﺮﭼﻪ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﻓﺎﺭﻏﻨﺪ ﺍﺯ ﻳﺎﺩ ﻣﻦ  

                                        ‫ﺍﺯ ﻣﻦ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﺑﺎﺩ

                                                 ﻣﺒﺘﻼ ﮔﺸﺘﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﺪ ﻭ ﺑﻼ      

                                                     ﻛﻮﺷﺶ ﺁﻥ ﺣﻖﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﺑﺎﺩ         ‫

ﮔﺮﭼﻪ ﺻﺪ ﺭﻭﺩ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﭼﺸﻤﻢ ﺭﻭﺍﻥ   

                                               ﺯﻧﺪﻩﺭﻭﺩ ﺑﺎﻍﻛﺎﺭﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﺑﺎﺩ   ‫

ﺭﺍﺯ ﺣﺎﻓﻆ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻣﺎﻧﺪ     

                                            ﺍﻱ ﺩﺭﻳﻐﺎ ﺭﺍﺯﺩﺍﺭﺍﻥ ﻳﺎﺩﺑﺎﺩ

 

آواز عاشق مسكين:

غزل حافظ

 

 1 باغبان گر پنج روزي صحبت گل بايدش

بر جفاي خار هجران صبر بلبل بايدش

درآمد همايون (جمله اول)

اي دل اندر بند زلفش از پريشاني منال

مرغ زيرك چون به دام افتد تحمل بايدش

درآمد همايون (جمله دوم)

رند عالم سوز را با مصلحت بيني چه كار؟

كار ملك است آن كه تدبير تامل بايدش

جمله اول چكاوك

تكيه بر تقوا و دانش در طريقت كافريست

راهرو گر صد هنر دارد توكل بايدش

اوج چكاوك جمله دوم

با چنين زلف و رخش بادا نظر بازي حرام

هر كه روي ياسمين و جعد سنبل بايدش

بيداد

نازها زان نرگس مستانه اش بايد كشيد

اين دل شوريده تا آن جعد و كاكل بايدش

بيات راجع

ساقيا در گردش ساغر تعلل تا به چند؟

دور چون با عاشقان افتد تسلسل بايدش

عشاق

كيست حافظ تا ننوشد باده بي آواز رود؟

عاشق مسكين چرا چندين تجمل  بايدش؟

عشاق فرود به قرچه

آواز دل رميده: ایراندخت 

غزل حافظ

دلم رميده شد و غافلم من درويش

كه آن شكاري سرگشته را چه آمد پيش

قرچه

10 الف و 10 ب چو بيد بر سر ايمان خويش مي لرزم  ایراندخت 

كه دل به دست كمان ابرويست كافر كيش

10 الف قرچه 10ب رضوي

11 خيال حوصله ي بحر مي پزد هيهات

چه هاست در سر اين قطره محال انديش

حجاز

12 بنازم آن مژه ي شوخ عافيت كش را

كه موج مي زندش آب نوش بر سر نيش

جامه دران

13 ز آستين طبيبان هزاران خون بچكد

گرم به تجربه دستي نهد بر دل ريش

جمله اول كرد بيات

14 به كوي ميكده گريان و سرفكنده روم

چرا كه شرم همي آيدم ز حاصل خويش

جمله دوم كرد بيات

15 نه عمر خضر ماند و نه ملك اسكندر

نزاع بر سر دنيي دون مكن درويش

ابوعطا فرود به عشاق

16 بدان كمر نرسد دست هر گدا حافظ

خزانه يي به كف آر ز گنج قارون بيش

شوشتري فرود به همايون

 

ﺗﺼﻨﻴﻒ ﺑﺎﻍ ﻧﻈﺮ:  ایراندخت 

ﻛﻼﻡ: ﺳﻌﺪﻱ

 

‫ﺁﻧﻜﻪ ﻫﻼﻙ ﻣﻦ ﻫﻤﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﻣﻦ ﺳﻼﻣﺘﺶ    

                              ‫ﻫﺮﭼﻪ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪﻱ ﻛﺲ ﻧﻜﻨﺪ ﻣﻼﻣﺘﺶ

‫ﺑﺎﻍ ﺗﻔﺮﺝ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺲ، ﻣﻴﻮﻩ ﻧﻤﻲﺩﻫﺪ ﺑﻪ ﻛﺲ 

                              ‫ﺟﺰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲﺭﺳﺪ ﺳﻴﺐ ﺩﺭﺧﺖ ﻗﺎﻣﺘﺶ

‫ﺩﺍﺭﻭﻱ ﺩﻝ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻛﺂﻧﻜﻪ ﻣﺮﻳﺾ ﻋﺸﻖ ﺷﺪ 

                                    ‫ﻫﻴﭻ ﺩﻭﺍ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩ ﺑﺎﺯ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺘﺶ

ﻫﺮﮐﻪ ﻓﺪﺍ ﻧﻤﻲﮐﻨﺪ ﺩﻧﻴﻲ ﻭ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﺎﻝ ﻭ ﺳﺮ 

                          ‫ﮔﻮ ﻏﻢ ﻧﻴﮑﻮﺍﻥ ﻣﺨﻮﺭ ﺗﺎ ﻧﺨﻮﺭﻱ ﻧﺪﺍﻣﺘﺶ

‫ﺟﻨﮓ ﻧﻤﻲﮐﻨﻢ ﺍﮔﺮ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻴﻎ ﻣﻲﺑﺮﺩ       

                            ‫ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﻥ ﻣﻄﺎﻟﺒﺖ ﻫﻢ ﻧﮑﻨﻢ ﻗﻴﺎﻣﺘﺶ

‫ﻛﺎﺵ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﻴﺎﻣﺘﺶ ﺑﺎﺭ ﺩﮔﺮ ﺑﺪﻳﺪﻣﻲ       

                                ‫ﻛﺂﻧﭽﻪ ﮔﻨﺎﻩ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ ﻣﻦ ﺑﻜﺸﻢ ﻏﺮﺍﻣﺘﺶ

ﻫﺮﮐﻪ ﻫﻮﺍ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﭘﻲ ﺁﺭﺯﻭﻱ ﺩﻝ  

                                 ‫ﮔﻮﺵ ﻣﺪﺍﺭ ﺳﻌﺪﻳﺎ ﺑﺮ ﺧﺒﺮ ﺳﻼﻣﺘﺶ   

پرویز مشکاتیان پرویز مشکاتیان  پرویز مشکاتیان محمدرضا شجریان  محمدرضا شجریان 

برای دیدن مطالب بیشتر  ایراندخت 

ایران دخت 

 

 

رعنا رحمانی

رعنا رحمانی

رعنا رحمانی -کاردانی بازیگری تئاتر از دانشگاه هنر معماری -بازیگر، صداپیشه، مجری ( میدانی و صحنه ای ) -فعالیت در پشت صحنه و کار با دوربین -نویسنده و کپی رایتر
مقالات مرتبط

فروغ فرخزاد ; یک زن، یک داستان

فروغ فرخزاد   زنی که صدای شعر شد گاهی یک زن، فقط شاعر…

روبرت نقلی

طبال، درامر او زاده یک تیر ماه  1330 در شهر رشت و…

آشنایی با ساز نِی لَبَک

آشنایی با ساز نِی لَبَک , تاریخچه ساز نِی لَبَک , محدوده…