توسط : هنر و تمدن ایران در سده دوازدهم و سیزدهم هجری ، تاریخ هنر ایران ، دوران جديد ، هنر و تمدن ايران ، هنر دوران میانه ایران ، سپیده دم هنر ایران ، هنر و تمدن ایران در سده دوازدهم و سیزدهم هجری ، تاریخ هنر ایران ، دوران جديد ، هنر و تمدن ايران ، هنر دوران میانه ایران ، سپیده دم هنر ایران
هنر و تمدن ایران در سده دوازدهم و سیزدهم هجری:
در سده های دوازدهم و سیزدهم هجری دولت های متفاوتی پس از انقراض صفویان و فروپاشی اقتدار مرکزی با خاتمه دادن به هرج و مرج داخلی در ایران شکل می گیرد. در این دوره دولت های محلی به مرور به قدرت رسیدند که می توان به دولت افشاریه، زندیه و قاجاریه اشاره کرد. در ابتدای این دوره بیشترین تلاش برای بازپس گیری سرزمین های اشغالی و کشورگشایی گذشت.
اما جریان هنری همچنان با تأثیرپذیری از روند فرنگی سازی و حفظ ارزش های سنتی در هنر ایران ادامه داشت. در دوره افشاریه با توجه به تداوم سنت فرنگی سازی دوران صفویه، نمونه هایی از آثار هنرمندانی که همچنان در این دوره زندگی می کردند مشاهده می شود (شکل 1_13 الف و ب).
محل حکمرانی نادر، به عنوان نمونهٔ مشخص معماری در این دوره نیز با تأثیرپذیری از معماری هندی ساخته شد (شکل 2_13).
در «مکتب گل» یا «مکتب زند» در دوره زندیه ابتدا آرامش نسبی برقرار شد و نوعی هنر به عنوان شیراز پدید آمد. زیرا بیشترین توجه به نقاشی های گل و مرغ و نقاشی زیرلاکی می شد و میراث این هنر توسط زندیه به عنوان تحولی که از دوران صفویه آغاز و به هنر قاجاریه انتقال یافت، شناخته می شود. بنابراین زندیه با حفظ میراث هنری دوره صفویه با وجود اندک زمان حضور این سلسله توانست ویژگی های منحصر به فرد و خاصی را در هنر پدید آورد که در زمینه نقاشی، معماری و دیگر هنرها، شاخص باشد (شکل 3_13).
شهرت یافته در بردارنده «مکتب گل» نقاشی های دورهٔ زندیه که به جنبه های مختلف با موضوعات متنوع و همچنین دربردارنده نقاشی های رنگ و روغنی با ابعاد بزرگ، نقاشی های لاکی و روغنی و گل و مرغ می باشد (شکل 4_13).
تحول اساسی در این دوره را بیشتر می توان در شیوه های جدید هنری به ویژه نقاشی بر اشیاء مختلف از جمله قاب آینه، صندوقچه های جواهر و … دید (شکل 5_13).
در دوره قاجاریه که دوران نسبتاً طولانی تری را به خود اختصاص داده در ابتدا نوعی گرایش سنتی همراه با بزرگ نمایی ارزش های باستانی دیده می شود. هنر این دوره برخوردار از سنت انتقالی میراث هنری صفویه از طریق زندیه است. از این رو این هنر را بیشتر به عنوان زند و قاجار می شناسند. اما به طور کلی جریان های هنری در دوره قاجاریه با گرایشات متعددی به وجود آمد.
آن گرایش هنری که به حفظ و نگهداری میراث هنری صفویه و زندیه پرداخته است، به مرور به زوال می گراید. این هنر شامل نقاشی های دیواری، تک نسخه ها، نقاشی های لاکی روغنی و پشت شیشه و نقش برجسته های سنگی، ساخت بناها و کاخ های متعدد است. شیوه نگارگری و نقاشی در این دوره با فضای معماری و گرایش به جلال و شکوه ظاهری بسیار هماهنگ است. گرایش به هنر غربی و فرنگی سازی در نقاشی این دوره را می توان تنها در منظره هایی دید که زمینه نقاشی ها را در برگرفته است(شکل 6_13).
تلفیق نقاشی و معماری به ویژه در کاشی کاری بناها به خوبی قابل مشاهده است(شکل 7_13).
پس از تأسیس مدرسه دارالفنون و دارالصنایع به عنوان اولین مرکز دولتی آموزش هنر نوعی گرایش کامل به هنر اروپایی به وجود می آید و تمایل به هنر اشرافی و درباری به اینگونه آثار روزبه روز بیشتر می شود. تمایلات هنر اروپایی بیشتر در منظره سازی و صورت سازی و دور شدن از نگارگری ایران دیده می شود (شکل 8_13).
تحولات معماری در این دوره نیز مانند نقاشی با تلفیق عناصر سنتی و شکل ظاهری معماری اروپایی می باشد (شکل 9_13).
خوشنویسی این دوره که بیشتر به شیوه نستعلیق می باشد به دلیل کاربردهای جدید
هنری به شکل سیاه مشق (شکل 10_13) و یا نوعی نگارش مناسب برای چاپ سنگی
است (شکل 11_13).
به دلیل توجه مردم به آثار هنری نوعی گرایش مردمی نیز در هنر این دوره به
چشم می خورد که می توان در آثار چاپ سنگی، کتاب آرایی، پرده های
قلمکار، نقوش کاشی کاری و نقاشی دیواری در مکان های عمومی و مذهبی
دید (شکل 12_13).
ارتباط روزافزون با غرب و حضور اندیشمندان ایرانی در این دوره که با فرهنگ اروپایی
آشنا شده بودند باعث شد که زمینه مناسبی برای شکل گیری و کاربرد رسانه های
جدیدی از جمله ایجاد روزنامه و مطبوعات، عکاسی و حتی سینما را به وجود آورد.
هر چند تمایل به استفاده از عکاسی که بسیار سریع گسترش یافت، خود باعث ایجاد
رکودی در نقاشی شد. این روند سریع سبب شد تا بسیاری از زمینه های فرهنگی و
اجتماعی تحول بیشتری به سمت تجدد و نوگرایی بیابد (شکل 13_13 الف و ب).
همزمان با شکل گیری انقلاب مشروطه نوعی گرایش به سمت هنرهایی با زمینه های
سنتی و مذهبی و حتی عامیانه به عنوان نقاشی پشت شیشه (نقاشی پشت بدل) برای
شمایل سازی و مصورسازی قصه های مذهبی به وجود آمد شکل (شکل 14_13).
رویکرد دیگر در این زمینه شکل گیری نقاشی قهوه خانه ای (خیالی سازی) است که با
گرایش به مضامین مذهبی و حماسی در شکل های مختلف پرده ای، نقاشی و نقاشی
دیواری در مکان های عمومی شکل گرفته است. این نوع نقاشی به روش رنگ و روغن و
با بیان چند واقعه در کنار یکدیگر در مفهومی داستان گونه ارائه می شد (شکل 15_13).
آخرین گرایش هنری دوره قاجاریه شکل گیری هنر آکادمی و رسمی است که با تأسیس
مدرسه صنایع مستظرفه به همت کمال الملک شکل گرفت.
این هنر، نوعی نقاشی ایرانی با گرایشات هنر غربی و شاعرانه همراه با چشم اندازهایی
از مکان هایی واقعی است که بیان کننده هنر رسمی است (شکل 15_13).
برای دیدن مطالب بیشتر:
- آشنایی با هنر و تمدن ساسانیان
- آشنایی با هنر و تمدن اشکانی
- آشنایی با هنر و تمدن هخامنشی
- آشنایی با هنر و تمدن ماد
- دوره کوچ در فلات ایران
- تاریخ هنر و تمدن ایلام
- تاریخ هنر و تمدن فلات ایران
- هنر اروپای بعداز رنسانس
- آشنایی با هنر قرن بیستم
- آشنایی با تاریخ هنر ژاپن
- آشنایی با تاریخ هنر هند
- تاریخ هنر روم و اتروسک
- آشنایی با تاریخ هنر یونان
- آشنایی با تاریخ هنر در مصر
- هنر اژه ای
- هنر میانرودان یا بین النهرین
- هنر دورۀ نوسنگی یا روستا نشینی
- هنر در دورۀ پارینه سنگی
- آشنایی با تاریخ هنر
- مقدمه ای بر هنر عشق کلیک کنید.
هنر و تمدن ایران در اواخر سده هشتم و نهم هجری ، هنر و تمدن فلات ایران ، تاریخ هنر ایران ، هنر اسلامی ، هنر و تمدن ایران ، پیشینه هنر ایران ، هنر و تمدن ایران در اواخر سده هشتم و نهم هجری ، هنر و تمدن فلات ایران ، تاریخ هنر ایران ، هنر اسلامی ، هنر و تمدن ایران ، پیشینه هنر ایران ، هنر و تمدن ایران در اواخر سده هشتم و نهم هجری ، هنر و تمدن فلات ایران ، تاریخ هنر ایران ، هنر اسلامی ، هنر و تمدن ایران ، پیشینه هنر ایران ، هنر و تمدن ایران در اواخر سده هشتم و نهم هجری ، هنر و تمدن فلات ایران ، تاریخ هنر ایران ، هنر اسلامی ، هنر و تمدن ایران ، پیشینه هنر ایران ، هنر و تمدن ایران در سده دوازدهم و سیزدهم هجری ، تاریخ هنر ایران ، دوران جديد ، هنر و تمدن ايران ، هنر دوران میانه ایران ، سپیده دم هنر ایران ، هنر و تمدن ایران در سده دوازدهم و سیزدهم هجری ، تاریخ هنر ایران ، دوران جديد ، هنر و تمدن ايران ، هنر دوران میانه ایران ، سپیده دم هنر ایران
