مریم میرزاخانی | زنی که ریاضی را عاشقانه نوشت
در کودکی، خیالپرداز بود. نه از آن نوع خیالهایی که با عروسک و داستان پریان ساخته میشوند؛ خیالهای او، هندسی و بینهایت بودند. اگر کسی از اطرافیانش میپرسید: « مریم میرزا خانی چه میخواهد بشود؟» شاید هیچکس نمیتوانست تصور کند که دختری از تهران، روزی نامش را در تاریخ علم جهانی ثبت خواهد کرد.
مریم میرزا خانی متولد ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۶ در تهران بود. از همان دوران مدرسه، استعدادش در ریاضیات جلب توجه کرد، اما این هوش خام نبود که او را متمایز میکرد؛ علاقه عمیقش به فکر کردن، به فهمیدن، به ساختن ذهنی جهانهای جدید، چیزی بود که راهش را به آیندهای استثنایی باز کرد.
در دوران دبیرستان، در مدرسه فرزانگان، با همراهی دوستش رویا بهشتی، به المپیادهای علمی علاقهمند شد. کسی فکر نمیکرد این علاقه کوچک، شروع سفری شود که به دو مدال طلای جهانی ختم شود؛ یکی از آنها با امتیاز کامل اتفاقی نادر حتی در میان نخبگان.
مریم پس از ورود به دانشگاه شریف، خیلی زود درخشش خود را نشان داد و برای ادامه تحصیل به دانشگاه هاروارد رفت. او در آنجا شاگرد یکی از بزرگترین ریاضیدانان دنیا، کرت مکمولن شد. دکترایش را با موضوعی دشوار در هندسه هذلولوی و دینامیک هندسی نوشت؛ اما چیزی که آثارش را متفاوت میکرد، دید شاعرانهاش به ریاضیات بود.
او میگفت :
هر بار که به مسئلهای فکر میکنم، مثل این است که در حال نوشتن یک رمان هستم. گاهی میدانم پایانش چطور خواهد بود، ولی بیشتر اوقات، خود مسئله مرا به سمتی میبرد که انتظارش را ندارم.»
در سال ۲۰۱۴، مریم میرزاخانی در میان چهار برنده مدال فیلدز، به عنوان اولین زن در تاریخ و همچنین اولین ایرانی که این افتخار را کسب کرده، دنیا را شگفتزده کرد. او در لحظهای تاریخی، نه فقط سقف شیشهای دنیای علم را شکست، بلکه تصویری نو از زن شرقی ساخت: زنی درخشان، خلاق، بینیاز از تأیید.
اما در میانهی مسیر پرشکوه علمیاش، سرنوشت تلخ چرخید. سرطان سینه، که سالها بیصدا در بدنش خانه کرده بود، سرانجام در ۴۰ سالگی او را از ما گرفت.
مریم رفت؛ ولی چیزی جا گذاشت که از هزار مقاله و نظریه ارزشمندتر است: الهام.
- ۱.الهام برای هر دختری که در کلاس ریاضی احساس تنهایی میکند.
- ۲.الهام برای هر زنی که به او گفتهاند «تو برای این دنیا ساخته نشدهای.»
- ۳.الهام برای نسلی از زنان ایرانی که با خود تکرار میکنند:
اگر مریم توانست، من هم میتوانم.
برای مشاهده مطالب دیگر از این بخش:کلیک کنید
درباره او بیشتر بخوانید:
Biography on Stanford University Website
Maryam Mirzakhani – Fields Medal Profile