تلگرام، یک نرم افزار پیام رسان است که به شکل متن باز (قابل تغییر توسط برنامه نویسان) ارائه شده است. کاربران مي توانند پيام ها،تصاوير، ويديوها و اسناد (انواع پرونده ها پشتيبانی مي شوند) خود را رمزنگاری شده تبادل کنند. تلگرام در تبلت ها، موبایل ها و دستگاه های بدون وای فای هم در دسترس است. موفقيت عجيب اين نرم افزار طی دو سال گذشته دور از انتظار بوده و هم اکنون به فراگیرترین پیام رسان بين ايرانيان تبديل شده است. کاربران نرم افزار امکان تبادل پيام، عکس، ويديو و فايل تا حجم 1.5 گيگابايت را دارند. تلگرام نسخه رايانه ای خود را نيز ارايه داده که با اين امر، كار برنامه نويسان برای کدنويسی برنامه های جانبی تلگرام (ربات ها) را راحت تر كرده است. ديگر آن که همه نرم افزارهای رسمی تلگرام ( و چند نرم افزار غيررسمی) متن باز هستند که ويژگی تقریباً منحصربه فردی بين همه نرم افزارهای پیام رسان است؛ البته مدير اين نرم افزار گفته است کد سرور نرم افزار آزاد نيست، زيرا معماري تلگرام نياز دارد دوباره طراحی شود تا به سرورهای مستقل اجازه دهد مانند يک ابر تلگرام متحد کار کند. مدير سايت تلگرام «پاول دروف » و برادرش «نيکولای » بوده که مدير سابق شبکه اجتماعی «وی کی »، بزرگ ترین شبکه اجتماعی دنيا بعد از فیسبوک است که به «زاکربرگ روسی » يا «زاکربرگ دوم » معروف است. مهم ترین امکانات تلگرام امکان ايجاد گروه بین کاربران، کانال های اطلاع رسانی و ربات ها است که این اصطلاحات در ادامه معرفی می شوند.
— گروه
گروه ها يکی از بخش های اصلی پیام رسان تلگرام است، به صورتی که کاربران مي توانند با پيوستن به گروه ها به صورت چند طرفه با ديگران ارتباط برقرار کنند. گروه های اوليه قابليت ۲۰۰ عضو را داشتند، ولی بعدها تلگرام با انتشار به روزرسانی های جديدتر قابليت ارتقای گروه عادی به سوپرگروه و افزايش اعضا را از 200 به 500 و سپس به 5 هزار نفر را در دسترس همگان قرار داد؛ البته در آخرين به روزرسانی، مديران گروه ها می توانند پيام سنجاق شده را در بالاي گروه ها قرار دهند که به آن اطلاعيه نيز گفته می شود و از ديگر موارد می توان به اضافه شدن قابليت انتخاب شناسه برای گروه ها و ساخت گروه های عمومی اشاره کرد که قابليت جست وجوی گروه ها براساس شناسه را برای کاربران فراهم می کند.
— کانال
کانال تلگرام مسیر یک طرفه ای است که فقط مدیران کانال ( به انگلیسی اَدمين) می تواند در آن پست های دلخواه را برای اعضای کانال منتشر کند و بقيه اعضا امکان اضافه کردن پست در آن را ندارند. برخی از ویژگی های کلی کانال در تلگرام به این شرح است:
1. امکان عضوگیری نامحدود
2. امکان انتخاب چند مدیر: افزودن مدیر به گروه تلگرام امکان پذیر نیست ولی برای کانال می توانید مدیر اضافه کنید.
3. قابلیت حذف پیام: در گروه پیام ارسالی به هیچ وجه حذف نمی شود ولی در کانال مدیر می تواند پیام را هم حذف کند.
4. تعداد مشاهده: چند نفر مطلب ارسالی شما را خوانده اند؟ در گروه این قابلیت وجود ندارد ولی در کانال تلگرام تعداد خواندن پیام ها نمایش داده می شود؛ آن هم برای تک تک اعضا.
5. لینک عمومی و منحصر به فرد: شما می توانید کانالی داشته باشید که عمومی باشد و مخاطبین عمومی برای خود جذب کنید.
6. پیغام آزار دهنده عضویت و ترک گروه وجود ندارد: در کانال، اگر کسی خارج شود یا بپیوندد هیچ پیامی برای سایر افراد نمی رود و این گونه مزاحمت نسبی کمتری هم دارد.
7. غیر قابل مشاهده بودن اعضا: اعضا نمی توانند اعضای دیگر را ببینند!
چیزی که در گروه خیلی ها را آزار می داد؛ در کانال فقط مدیر می تواند اعضا را ببیند.
8. عدم امکان چت برای اعضا در کانال
— ربات
ربات ها، ويژگی ای هستند که از سوی تلگرام ارائه می شود. کاربران به وسیله ربات ها می توانند قابليت های نرم افزار را چند برابر کنند. کاربران به وسيله ربات ها می توانند اتصالی را بين وب سایت های خبری شان و هسته اصلی تلگرام ايجاد کنند تا از اين طريق اخبار را به صورت مستقیم به رباتشان بيفزايند. ربات ها همچنين قابليت های فراوان ديگری نيز دارند؛ از جمله جست و جوی تصاوير، فيلم ها، اسناد، گيف ها،
سرگرمي (بازی، لطيفه، داستان و…)، ترجمه و غيره.