زینت جهانشاه بانوی پیشگام مد در ایران
در دهه ۱۳۲۰ خورشیدی، در حالی که تهران درگیر پیامدهای جنگ جهانی دوم بود، زنی جوان با نگاهی نو و جسورانه، اولین بوتیک مدرن ایران را در خیابان امیریه تأسیس کرد. زینت جهانشاه، نخستین طراح مد ایرانی، با تلفیق آموزههای اروپایی و ذوق ایرانی، فصل تازهای در پوشش بانوان ایران گشود.
تحصیلات و تجربه در اروپا
زینت جهانشاه در حدود سال ۱۳۱۰ خورشیدی در تهران متولد شد. او تحصیلات ابتدایی خود را در دبیرستان ژاندارک تهران به پایان رساند. در دوران نوجوانی، به همراه پدرش، سرهنگ حبیبالله فرود، که سرپرستی دانشجویان وزارت جنگ در اروپا را بر عهده داشت، راهی آلمان شد. در آنجا، در آموزشگاه «لته فراین»، مهارتهایی همچون دوزندگی، مدیریت بوتیک و طراحی لباس را آموخت. سپس به فرانسه رفت و در پاریس، مرکز مد جهان، زیر نظر طراحانی چون «پیر بالمن» آموزش دید.
تأسیس اولین بوتیک مدرن در ایران
در سال ۱۳۲۲ خورشیدی، جهانشاه نخستین خیاطخانه نوگرای ایرانی را در خیابان امیریه تهران بنیان گذاشت. او با بهرهگیری از دانش و تجربه خود در اروپا، لباسهایی طراحی کرد که با ذائقه و نیازهای بانوان ایرانی سازگار بود. در نخستین نمایش مد ایران، ۹۰ دست لباس زنانه مخصوص صبح، عصر و شب به نمایش گذاشته شد. این نمایش با استقبال گستردهای روبهرو شد و تقریباً تمامی لباسها به فروش رفتند.
سبک طراحی و نوآوریجهانشاه برای نمایش طرحهایش، برای اولین بار در تهران از مدل زنده استفاده کرد. او با صرف سه ماه زمان، گروهی از دختران جوان را برای نمایش لباسها آموزش داد. لباسهای طراحیشده توسط او، تلفیقی از مد مدرن و عناصر سنتی ایرانی بودند. او با مراجعه به موزه مردمشناسی و مطالعه لباسهای تاریخی، طراحیهای جدیدی ارائه داد که با استقبال گستردهای در میان بانوان تهرانی مواجه شد. |
![]() |
پایان فعالیت حرفهای و میراث
جهانشاه تا سال ۱۳۴۷ خورشیدی به فعالیت حرفهای خود ادامه داد. در این مدت، چند بار محل خیاطخانهاش را تغییر داد، اما همواره مورد استقبال بانوان تهرانی قرار گرفت. پس از تولد دخترش، تصمیم گرفت خیاطخانه خود را تعطیل کند و به فعالیت حرفهای خود پایان دهد. او به عنوان نخستین بانوی ایرانی که مد نوین را به ایران معرفی کرد، تأثیری ماندگار بر صنعت مد کشور گذاشت.